In deze rubriek gaan jong en oud 'coronaproof' met elkaar in gesprek. Wat beleven jongeren en ouderen in deze tijd? Wat houdt hen bezig? Wat beangstigt hen? En wat geeft hen zin? Een eerlijke briefwisseling tussen Allard (33) en Theo (84) over het hoofd én hart.
NB de briefwisseling wordt geplaatst in chronologische volgorde
Beste Theo,
Allereerst mijn excuses. Ik heb wel heel lang op me laten wachten met deze brief. En ik kan me niet verschuilen achter de impact van deze corona-periode, want mogelijkheden zat om te schrijven. Ik wijt het maar aan een combinatie van jong-vaderschap en - nog meer - een continue worsteling met taal. Ik kan heel goed zwalken in de mogelijkheden die taal biedt. Alsof ik elke keer weer een enorme boodschap van betekenis door een heel klein trechtertje probeer te drukken. Zo serieus en kritisch zit ik eigenlijk helemaal niet in elkaar, althans, niet als het gaat over wat er precies gepresteerd zou moeten worden. Ik predik zelf ook met enige regelmaat dat met woorden de werkelijkheid niet valt te vangen. Het gaat me dit keer extra moeizaam af omdat "schrijven over het leven" dichtbij komt; er komen overdadig veel gedachten en gevoelens los die geordend moeten worden. Ik heb me er wel altijd graag mee beziggehouden, alleen en dwalend bezinnen. Dan is zo'n selectieproces van de meest prangende gedachtenspinsels best intensief én moet het ook nog helder worden overgebracht. Ik probeer het nu dus op mijn manier kort te houden. Anders bereikt mijn mail u pas in een eventuele tweede besmettingsgolf...
Wat bijzonder dat we elkaar via deze weg mogen leren kennen.
Misschien zijn briefwisselingen voor u niet zo (hoog) uitzonderlijk, zelf kan ik me niet heugen er ooit één gestart te zijn. En dat met zo'n ongewone aanleiding en sociale inslag: een verbinding tussen twee uiterste kampen in deze crisis. Die van ouderen, die met fysieke afstand beschermd moet worden en die van de jongeren, die nauwelijks begrenzing nodig heeft. Tot die laatste groep behoor ik inmiddels als dertigplusser ook niet meer, maar dat was geen probleem volgens de initiatiefneemster. In welke groep dan ook: aan afstand geen gebrek in de coronacrisis en dus worstelen we volgens mij allemaal wel met een vorm van gevangenschap alsook van vrijheid. Het lijkt mij heel leuk om met u over een aantal van dit soort onderwerpen van gedachten te wisselen, in het licht van het fenomeen 'crisis'. Ten minste bijna 50 jaar aan aangrijpende gebeurtenissen én oorlogservaring scheiden onze levens. Waar u vooral opgroeide in een naoorlogse samenleving dat vocht voor wederopbouw, ken ik zo eigenlijk alleen maar de maatschappelijke welvaart die daaruit voort gekomen is. Toch hoeft dit niet te betekenen dat onze dominante perspectieven ver uit elkaar liggen.
Van initiatiefneemster Hanna begreep ik dat u filosofie studeert. Mij viel tijdens 1 van mijn eerste filosofie colleges op - die over de geschiedenis ervan - dat ook bij 2400 jaar tussen Plato en nu er soms weinig veranderd is aan wat de mens zich in essentie afvraagt. Uw studiekeuze op hogere leeftijd roept allerlei vragen bij me op. Ik maak er in ieder geval uit op dat u graag vanuit verschillende invalshoeken kijkt naar wat uw aandacht heeft. Ik ben benieuwd wat dat is, of de crisis daar een nieuw licht op laat schijnen en of het plezier of strijd met complexe vraagstukken is dat u hierin drijft. Dit komt ongetwijfeld snel bovendrijven.
Om u alvast een beeld te geven van mijn situatie: zelf ben ik op het moment vooral 'gegrepen' door mijn jonge gezinsleven met een dochter van 4 jaar en een zoontje van 6 maanden. Omdat je toch een beetje in een bubbel leeft met een baby, heeft de crisis vermoedelijk minder vat op ons dan op de doorsnee tiener of twintiger. Het betekent natuurlijk wel nog meer aan huis gekluisterd zijn, maar geeft ook veel flexibiliteit in het (ont)zorgen in het gezin. Aan het werken vanuit huis was ik al gewend. Ik werk immers veel met computersystemen en dat kan vanaf elke locatie. Ook mijn denken is ondanks de ongekende gevolgen van deze crisis vrijwel onveranderd gebleven. Ook hierin heeft het ouderschap me het meest 'ontspoort' in de afgelopen jaren. Dit brengt natuurlijk nieuwe afhankelijkheden met zich mee, van kind tot ouder maar ook van ouder tot maatschappij. Zo heeft de crisis, zeker in het begin, wel wat zekerheden over (toekomstig) onderwijs en zorg aan het wankelen gebracht. Maar sinds de grootste spanningen rond de corona-uitbraak in Nederland weer weggeëbd zijn, zie ik zelf meer geschreven worden over fundamentele verandering dan dat ik het daadwerkelijk waarneem.
Kijkend naar de economische en sociale systemen waarmee we zijn verweven, is mijn verwachting dat de mens zich niet zo snel radicaal anders weet te organiseren.
Zoals ook de bankencrisis en oproer tegen de zogenoemde graai- en groeicultuur weinig tot niets in beweging heeft gezet. Wellicht heeft u daar - ook retrospectief - een hele andere kijk op. Ik heb mensen horen zeggen en schrijven dat een crisis kansen biedt voor een nieuw dominant paradigma. U zult zich tijdens de coronacrisis misschien soms ook gevoeld hebben, alsof we plots in een andere wereld leven. We kunnen kennelijk nog meer van dit soort viruscrises verwachten, maar meer dan wankelen zal onze westerse wereld volgens mij niet doen. Ik ben benieuwd wat uw gedachten hierover zijn. U heeft de oorlog en kleinere crises zoals die van de olie in 1973 ervaren. Hoe zet u dat af tegen dat wat we nu meemaken.. U merkt, ik haal al heel wat aan. Ik zou willen voorstellen om eerst stil te staan bij hoe fundamenteel u de impact van de crisis ervaart in uw persoonlijke leven. Als u dat leuk vindt zouden we dit vervolgens breder - zoals naar de wereld van morgen - kunnen trekken. Ik kan u ook een artikel meesturen over zo'n nieuw paradigma dat hier verder inhoud aan geeft. Uiteraard staat het u vrij om een geheel andere weg in te slaan. Met veel plezier.
Ik hoor graag van u.
Vriendelijke groet,
Allard
Beste Allard,
Laat ik beginnen met je te bedanken voor de eerste brief. Het idee om een briefwisseling te starten was bij mij enigszins weggezakt, maar nu is de start er toch van gekomen.
Om een beeld te krijgen wie ik ben, zal ik me even voorstellen: Theo, 85 jaar en woon zelfstandig in een appartement 5 hoog in het centrum van Schiedam. Alle voorzieningen zijn op loopafstand te bereiken. In mijn twintigste levensjaar heb ik een erfelijke oogziekte gekregen (Leber Opticus Atrofie) waardoor ik slechtziend ben geworden. Dat betekent onder andere dat ik het normale schrift niet kan waarnemen en dat ik me met hulpmiddelen, zoals vergrotingsapparatuur en met tekst omgezet in spraak, goed kan redden. In mijn werkzame leven ben ik drogist geweest en was ik zelfstandig ondernemer. Toen waren er nog winkels op de hoek en het winkelen was totaal anders dan nu. In dit digitale tijdperk zou het onmogelijk zijn geweest.
Op mijn vijftigste heb ik alles verkocht (twee winkels) en ben ik verder gaan leven.
Eerst ben ik naar onderwijs voor volwassenen gegaan en daar heb ik mijn VWO certificaten gehaald met filosofie als extra vak. Daarnaast heb ik veel bestuurswerk gedaan binnen gehandicaptenorganisaties. O ja, ik ben ook getrouwd en heb twee dochters, maar ben eens gescheiden.
Toen in maart alle activiteiten waar ik aan deelnam stil werden gezet, werd het leven saaier. Het sociale leven werd ook geminimaliseerd. Fietsen op de tandem met mijn vriend als voorrijder ben ik blijven doen en ook wandel ik regelmatig een alleen voor mij bekende route door het park. Ook online schaken doe ik elke dag en ik lees gesproken boeken en tijdschriften. Wanneer ik wandel geniet ik van de cyclische beweging van de natuur: opkomst, bloei en verval maar ook het geluid is een belangrijk element voor mij. Door mijn oogziekte is mijn werkelijkheid in vierkante meters iets kleiner en er is altijd mist.
Tijdens een wandeling denk ik na over het Nieuwe Normaal dat ons plotseling overkwam.
Dan constateer ik dat het economisch systeem heel wankel is en het ver doorgevoerde marktdenken misschien op onderdelen een verandering plaatsvindt. Ik denk met name aan de zorg in brede zin. Dat een ziekenhuis failliet kon gaan was ondenkbaar in mijn jonge jaren. Ouderen worden in de media als kwetsbaar aangeduid en er wordt weinig aandacht aan positieve en fitte leeftijdgenoten besteed. Ook ik ben gebeld door de huisarts of ik mijn plaats in het geval van besmetting zou willen afstaan. Ik kon daar op dat moment geen duidelijk antwoord op geven, maar ik vroeg me af: hoeveel keuzevrijheid heeft de mens eigenlijk?
Tot zover de eerste kennismaking en op naar de volgende ronde. Ik ga volgende week een weekje fietsen in Drenthe. Voeg jij het artikel erbij? Dan kunnen we het onderwerp nader bekijken.
Groet, Theo
Comments